De voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, bracht van 22 tot 24 mei een officieel bezoek aan Israël. Ze ontmoette er de Israëlische premier Naftali Bennett, minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid en president Isaac Herzog, en sprak op 23 mei het Israëlisch parlement, de Knesset, toe, waar ze de verzamelde toehoorders verzekerde dat “het Europees Parlement altijd een sterke bondgenoot zal zijn in het streven naar vrede”. 

Via Twitter liet Metsola weten dat haar gesprek met de Israëlische president ging over het klimaat, hernieuwbare energie en het vooruitzicht op meer samenwerking tussen Europa en Israël op het vlak van onderzoek, met name rond energie. Hoewel het klimaat zonder twijfel een belangrijk thema is, valt op dat het reeds decennia aanhoudende bezettings- en kolonisatiebeleid van Israël ten opzichte van de Palestijnen niet belangrijk genoeg geacht werd door Metsola om te vermelden. 

Met premier Naftali Bennet had de voorzitter van het Europees Parlement het over de relaties tussen de EU en Israël (die sinds 2000 gereguleerd worden via een Associatieakkoord dat van Israël o.a. een zeer geprivilegieerde economische partner van Europa maakt), en de oorlog in Oekraïne. Ze benadrukte naar eigen zeggen de nood aan vrede en stabiliteit in de bredere Midden-Oosten regio. Ook met de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Yair Lapid, sprak ze over het belang van het opvoeren van de onderlinge samenwerking rond Oekraïne, voedsel en energie. Ze had het eveneens over de nood aan het revitaliseren van het vredesproces. 

De stroom aan gemeenplaatsen over vrede en hoop, liet geen plaats voor kritische noten.

De stroom aan gemeenplaatsen over vrede en hoop geproduceerd door Metsola, liet geen plaats voor kritische noten. Over de aanhoudende blokkade van Gaza, de voortschrijdende uitbreiding van de illegale Israëlische nederzettingen, de verdrijving van Palestijnse gezinnen uit het bezette Oost-Jeruzalem, de voortdurende mensenrechtenschendingen van Palestijnen, de moord door Israëlische troepen op de prominente Al-Jazeera journaliste Shireen Abu Akleh in het Palestijnse vluchtelingenkamp Jenin, de recente beslissing tot de gedwongen uitzetting van meer dan 1000 Palestijnen uit 8 dorpen in het Masafer Yatta-gebied op de zuidelijke Westelijke Jordaanoever, enzovoort, werd geen woord gezegd. 

De enige erkenning door Metsola van het bestaan van de Palestijnen kwam er in de vorm van een kort bezoek aan de leider van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, wiens politieke legitimiteit onder de eigen bevolking ondertussen behoorlijk wankel is. 

Op dezelfde dag dat Metsola naar Israël trok, werd een andere delegatie van het Europees Parlement, onder leiding van de Spanjaard Manuel Pineda, de toegang tot het land geweigerd. Europarlementslid Pineda en vijf collega’s zouden in de nasleep van de moord vorige maand op journaliste Shireen Abu Akleh, een officieel bezoek brengen aan de Westelijke Jordaanoever en Gaza,.  

Een aantal Palestijnse mensenrechtenorganisaties die een bezoek verwachtten van de delegatie, schreven een open brief aan de voorzitter van het Europees Parlement Metsola om het Israëlisch verbod aan te klagen. In plaats van solidariteit te betuigen met haar collega-europarlementsleden door haar eigen tour af te lassen of Israël op zijn minst duidelijk te veroordelen voor de uitsluiting van deze officiële EU-delegatie, uitte ze in een Tweet haar “spijt” en beweerde ze dat ze de kwestie zou opnemen met de betrokken autoriteiten. Indien ze dat al gedaan heeft, zal de bemerking ongetwijfeld kopje onder gegaan zijn in alle lofbetuigingen waarmee Metsola de apartheidsstaat overladen heeft tijdens haar passage. 

De houding van Metsola is niet zo verrassend gezien de recente evoluties binnen de EU, waar het bredere plaatje graag genegeerd wordt. Sinds het aantreden in december 2019 van de Hongaar Olivér Várhelyi als Europees Commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding, heeft de pro-Israël lobby er bovendien een hechte bondgenoot bij in de Europese politieke elite. 

Onder meer gebruikmakend van een door de EU gefinancierde studie rond Palestijnse schoolboeken, zette Várhelyi een ware campagne op om Europese financiële hulp aan de Palestijnen afhankelijk te maken van een specifieke voorwaarde: namelijk het doorvoeren van wijzigingen aan de Palestijnse schoolboeken die volgens hem en de lobbyisten die zijn oor hebben, "antisemitisme promoten" en "terrorisme verheerlijken".       

In tegenstelling tot wat beweerd wordt door de pro-Israël lobby, financiert de EU helemaal geen Palestijnse schoolboeken. Toch wordt nu al sinds 2021 een groot deel van de EU-financiering aan Palestina -het gaat om 215 miljoen euro- achtergehouden omdat de Unie de vrijgave van het geld effectief afhankelijk heeft gemaakt van deze detaillistische en bovendien onterechte politieke eis. 

EU-financiering aan Palestina wordt al sinds 2021 achtergehouden tot de inhoud van Palestijnse schoolboeken wordt aangepast.

De Palestijnse schoolboeken voldoen over het algemeen aan de UNESCO-normen. Dat blijkt ook uit de hogergenoemde studie van het Duitse Georg Eckert Instituut, dat 156 leerboeken en 16 lerarenhandleidingen onderzocht uitgegeven door de Palestijnse Autoriteit tussen 2017 en 2019. Er werd één religieus leerboek geïdentificeerd dat “antisemitische inhoud” bevatte, maar de studie erkende dat die inhoud in de recentste uitgave (2020-2021) werd aangepast. 

Daniel Schwammenthal, vertegenwoordiger in Brussel van de pro-Israëlische lobbygroep ‘American Jewish Committee’, tweette na de publicatie van de studie in juni 2021: “EU-fondsen mogen niet misbruikt worden om Palestijnse kinderen te indoctrineren”. Hij prees ook de toewijding van Várhelyi om dit te voorkomen en om "antisemitisme te beëindigen". (Várhelyi's toewijding reikt opvallend genoeg niet zo ver dat hij ook de openlijk antisemtische premier van zijn land, Viktor Orbán, op de vingers durft te tikken.)  

Amper een maand eerder, in mei 2021, werd de Palestijnse Gazastrook 11 opeenvolgende dagen gebombardeerd door Israël. Meer dan 60 Palestijnse kinderen kwamen daarbij om. Het is ongelofelijk dat de pro-Israël lobby er in slaagde om de Europese aandacht van deze luchtaanvallen af te leiden met valse beschuldigingen van haat in leerboeken. 

Palestijnse cursussen worden geproduceerd binnen een omgeving van aanhoudende bezetting, mensenrechtenschendingen en geweld. Het is onvermijdelijk dat ze die realiteit voor een deel weerspiegelen, bijvoorbeeld via een narratief van verzet. Toch verwachten lobbyisten dat Palestijnse kinderen geleerd wordt respect te hebben voor en zich nooit en op geen enkele manier te verzetten tegen de bezetter.   

De idee dat Palestijnen vijandig staan tegenover Israël omdat ze in hun klaslokalen worden gehersenspoeld om de Joden te haten en niet omdat hun meest fundamentele rechten al decennialang op brute wijze geschonden worden, is natuurlijk onzinnig. Ongeacht wat Palestijnse kinderen te horen krijgen op school, worden ze dagelijks geconfronteerd met de werkelijkheid van een militair bezettings- en apartheidsregime. 

Ondertussen verlamt de opschorting van de EU-steun kritieke sectoren en diensten in Palestijnse gebieden, waaronder de gezondheidszorg in bezet Oost-Jeruzalem. Minstens 500 kankerpatiënten, gediagnosticeerd sinds september 2021, hebben bijvoorbeeld geen toegang gekregen tot adequate, levensreddende behandelingen in het Augusta Victoria-ziekenhuis in Oost-Jeruzalem. Volgens de ‘Lutheran World Federation’, die het ziekenhuis exploiteert, heeft dit geleid tot vermijdbare sterfgevallen. De kritieke verzorging van patiënten die reeds behandeld worden in het ziekenhuis liep bovendien aanzienlijke vertragingen op.

De verwoestende impact van het EU-besluit reikt verder dan de gezondheidszorg. Volgens nieuwsberichten hebben sinds november 2021 tot 120.000 Palestijnen -de meerderheid in Gaza- de geldelijke steun die cruciaal is voor hun voortbestaan, niet ontvangen. Ook de salarissen van medewerkers van de Palestijnse Autoriteit, waaronder leraren en gezondheidswerkers, zijn met 20% verlaagd. 

Het achterhouden van EU-hulp straft zieke patiënten die geen levensreddende medicijnen kunnen krijgen.

“Deze beperkingen straffen terminaal zieke patiënten die geen levensreddende medicijnen kunnen krijgen en dwingen kinderen wiens ouders het zich niet kunnen veroorloven voedsel te kopen om honger te lijden. Palestijnen betalen de wreedste prijs voor politieke beslissingen die in Brussel worden genomen”, stelt Jan Egeland, secretaris-generaal van de NGO, de Noorse Vluchtelingenraad (NRC)

Vijftien EU-lidstaten ondertekenden een brief aan de Europese Commissie waarin ze de situatie bekritiseerden en de onmiddellijke vrijgave van de fondsen vroegen. In een poging verdere vertragingen te stoppen, heeft de Raad Buitenlandse Zaken van de EU gevraagd om de kwestie rechtstreeks door te verwijzen naar de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, maar de kwestie blijft tot nog toe onopgelost. 

NRC dringt er bij EU-donoren op aan om onmiddellijk een manier te vinden om de financiering van levensreddende programma's, basisdienstverlening en sociale-veiligheidsnetwerken zonder verdere voorwaarden te hervatten. “De vertraging vanwege een politiek standpunt brengt alle dagen levens in gevaar”, betoogt Egeland.