Op woensdagavond 15 december vond het tiende Vredescafé van Vrede VZW plaats in samenwerking met 11.11.11 en Fairfin. Deze editie, die digitaal doorging omwille van de corona-maatregelen, stond in het teken van het recent verschenen rapport ‘Don’t Buy Into Occupation’, dat een inkijk biedt in de illegale Israëlische nederzettingen op bezet Palestijns gebied, en de bedrijven en financiële instellingen die ze in stand houden. 

De avond werd ingeleid met een samenvatting van het rapport door Inès Abdel Razek, beleidsmedewerkster van het ‘Palestine Institute for Public Diplomacy’ (PIPD). Na de inleiding van Inès volgde een videostatement van Michael Lynk, Speciaal Rapporteur voor de Verenigde Naties over de Mensenrechten in de Bezette Gebieden.

Daarna kwam de hoofdbrok van de avond, een politiek debat over de verschillende elementen in het rapport met Els Van Hoof (CD&V), Vicky Reynaert (Vooruit), Steven De Vuyst (PVDA) en Willem Staes, beleidsmedewerker Midden-Oosten bij 11.11.11. en medeauteur van Don’t Buy Into Occupation.

Het rapport toont aan dat tussen 2018 en 2021, 672 Europese financiële instellingen (zoals banken en pensioenfondsen) relaties onderhielden met 50 bedrijven die rechtstreeks betrokken zijn bij de Israëlische nederzettingenindustrie. Deze bedrijven en financiële instellingen slaan winst uit oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, terwijl ze een duidelijke verantwoordelijkheid hebben om zich ervan te verzekeren dat hun activiteiten niet bijdragen aan schendingen van de mensenrechten en het internationaal humanitair recht.

Inès wees in haar uiteenzetting op de mensen die achter de cijfers van het rapport schuilgaan. “We mogen niet vergeten dat het uiteindelijk over mensen gaat die in verschrikkelijke situaties verkeren”. Ook Michael Lynk vroeg hier aandacht voor in zijn videostatement. Daarnaast benadrukte hij dat iedere staat die banden onderhoudt met bedrijven die investeren in de illegale nederzettingen, automatisch ingaat tegen de principes van de Verenigde Naties en de Internationale Verklaring van de Rechten van de Mens. 

Dit werd beaamd door Vicky Reynaert: “Alle bedrijven en instellingen die meewerken aan het voortbestaan van de illegale nederzettingen zijn (in)direct betrokken bij mensenrechtenschendingen. Vicky voegde toe dat deze bedrijven en instellingen dankzij het rapport nu bekendgemaakt worden. “Transparantie helpt ons om ze verantwoordelijk te stellen en gericht te reageren”. 

Dat we moeten reageren, werd door de panelleden niet in vraag gesteld. Over hoe we dat moeten doen, was er echter wel enige discussie. Els Van Hoof benadrukte om te beginnen dat er geen nood is aan nog meer internationale resoluties. Waar er wel nood aan is volgens haar, is de afdwingbaarheid van deze resoluties. Daarnaast, stelde ze, is een Europees kader in de maak dat ons land in staat zal stellen om zijn beleid af te stemmen op het Europese discours. 

Hoewel Steven De Vuyst het ook liever zo zou zien, stelde hij dat we daar niet op kunnen wachten. Hij pleit ervoor dat België nu meteen actie onderneemt, eventueel in samenwerking met gelijkgestemde staten. Ook Willem Staes deelt deze mening: “Voorlopig dienen we te focussen op het nationale niveau, want bij de hogere niveaus stuiten we op een impasse”.

Maar hoe doen we dit, focussen op het nationale niveau? Vicky Reynaert roept op tot een uitgebouwde zorgwetplicht in België, die verschillende soorten mensenrechtenschendingen door bedrijven moet voorkomen. Willem Staes wees dan weer op de verantwoordelijkheid van de Belgische overheid om de bestaande wetgeving toe te passen. Hierbij sloot Steven de Vuyst zich volmondig aan en hij voegde eraan toe dat we ook moeten nadenken over economische sancties zoals bijvoorbeeld een importverbod voor producten uit de illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden. 

Tot slot kon vastgesteld worden dat de vertegenwoordigers van de aanwezige partijen over het algemeen openstonden voor de aanbevelingen in het rapport. Daarnaast waren ze allen bereid om deze aanbevelingen om te zetten in beleid. 

We hoeven echter niet te wachten tot de nationale politiek in beweging komt, ook jij kan actie ondernemen. Vraag aan BNP Paribas om te handelen in overeenstemming met zijn eigen mensenrechtenprincipes via de klachtenbriefactie van Fairfin. 

Heb je het Vredescafé gemist? Herbekijk het webinar hier: