Image
Middenveld en burgers vormen 1 voor Artikel 23
Illustratie: Hart boven Hard
Middenveld en burgers vormen 1 voor Artikel 23
Opinie
5 minuten

De toekomst van onze kinderen en kleinkinderen ligt in onze handen, met beleid dat vandaag wordt gemaakt. Een groep middenveldorganisaties hanteert een evidente richtlijn om keuzes die nu worden gemaakt te evalueren: de grondwet.

We moeten praten. Voor één keer niet over de waan en het getwitter van de dag, maar over de bedding van onze samenleving onder die stroom van nieuws. Stilzwijgend wordt die bedding meter per meter verlegd. Tot we op een dag dreigen uit te monden in een zee van gesmolten ijskappen, waarop een blije minderheid vrij kan surfen, terwijl de rest kopje-onder gaat?

Velen van ons hebben kinderen. Zij maken de komende vijftig jaar heel concreet. Hoe kunnen zij een zinvol en menswaardig leven leiden? Hoe starten zij hun leven, met wat in hun rugzak? En welk soort steden willen we voor hen achterlaten, op welke planeet?

De antwoorden op die vragen, dat is geen toekomstmuziek. Het zijn cruciale keuzes die we vandaag moeten maken: over de ecologische kosten van onze energie, de prijs van onze zorg, de verhouding tussen werk en rust. Laten we dat allemaal over aan de meest concurrentiële onderneming of zorgen we voor een gedeelde basis als samenleving? Gunnen we andere kinderen ook wat we dromen voor die van ons?

Twaalf werven (en meer)

Wij moeten het opnieuw hebben over de kern van de zaak: wat wij nood­zakelijk achten als mens, los van inkomen of achtergrond

Op al deze vragen bestaat het antwoord in feite al. Het staat in onze grondwet, in Artikel 23: ‘Ieder heeft recht een menswaardig leven te leiden.’ Er staat niet in dat onze economie koste wat het kost moet groeien. Er staat niet in: ‘je afkomst bepaalt je kansen’. Wel staat er zwart op wit: ‘Iedereen heeft recht op arbeid, op sociale zekerheid, op bescherming van de gezondheid, op een behoorlijke huisvesting, op een gezond leefmilieu, op culturele en maatschappelijke ontplooiing, op gezinsbijslag.’

Vanuit het Vlaamse én Franstalige middenveld voelen wij vandaag de nood om iedereen aan dit grondwetsartikel te herinneren. Samen delen wij immers het gevoel dat we afglijden naar een samenleving waarin deze rechten eerder een luxe worden dan een vanzelfsprekendheid.

In de dagelijkse stroom zijn het slechts nieuwtjes: meer stikstof in onze longen, meer burn-outs op het werk, minder goed betaalde flexi-jobs, gezinnen in beschimmelde woningen, verhoogde pensioenleeftijd met een kleiner pensioen, rechtszaken tegen wie hulp biedt aan mensen op de vlucht, besparingen op openbaar vervoer, opgesloten asielkinderen, lange wachtrijen voor een sociale woning, stijgende kinderarmoede in onze steden, te dure rusthuizen, discriminatie op de arbeidsmarkt ... Het glijdt voorbij in het nieuws, maar voor veel mensen doet het de grond onder de voeten wegbrokkelen.

Natuurlijk kan niemand de twaalf werken van Herakles in één keer fiksen. Ook onze regering is het kind van bredere mondiale tendensen. Maar we mogen van onze politieke vertegenwoordigers toch wel verwachten dat ze Artikel 23 niet nog verder ondergraven? De regering-Michel zou de uitkeringen optrekken tot de armoedegrens, maar de tijd tikt weg om die belofte alsnog waar te maken. Ze zou de koopkracht aanzwengelen, maar trok voor vele gezinnen eerder de vaste rekeningen op. En zo worden alles en iedereen die vandaag niet ‘nuttig’ zouden zijn, steeds meer verdacht.

De kern van de zaak

Dus daarover moeten we praten. Hoe leggen we aan onze kinderen uit dat de waarden die we koesteren in ons gezin, van gelijkheid tot onvoorwaardelijke zorg, steeds minder terugkomen in de samenleving zelf?

Wij zijn tot zoveel meer in staat. Elke dag werken zoveel mensen en verenigingen aan meer duurzaamheid, meer gelijkheid, meer menswaardigheid, minder racisme en discriminatie. Weinigen van hen kennen Artikel 23, maar ze handelen ernaar als van nature. Omdat we met stijgende dividenden niets zijn als ook het water stijgt, als het verkeer vastloopt, als de muren rond Europa er een gevangenis van maken, als in het land van ‘eendracht maakt macht’ het volk diep verdeeld geraakt.

De debatten in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen hebben het aangetoond: mensen willen in de eerste plaats gezonde lucht, een betaalbare woning, meer zekerheid, gelijke kansen, genoeg ruimte om zich vrij te verplaatsen en te ontplooien. Zijn dat overdreven wensen omdat de beurs vaak anders redeneert?

Wij moeten het opnieuw hebben over de kern van de zaak: wat wij noodzakelijk achten als mens, los van inkomen of achtergrond. In essentie gaat onze toekomst over grondrechten: de menselijke basisgarantie die we elkeen willen bieden, als kroon op het werk van onze lange ontwikkelingsgeschiedenis.

Beleid toetsen

Daarvoor staan wij vandaag op. Wij willen het niet langer aankijken vanop de oever. Over de stroom van nieuws, als bewakers van de menselijke bedding van onze samenleving, slaan wij een brug over sectoren en taalgrens heen. Met de tweetalige campagne ‘Tam Tam – Hart boven Hard’ komen wij samen op voor Artikel 23.

En dat doen we met een voorstel: laten we elke politieke beslissing, van onze Belgische regering tot onze kersverse gemeenteraden, voortaan officieel toetsen aan Artikel 23. Respect voor onze menselijke waardigheid moet de bedding blijven waarop onze samenleving blijft varen.

Wij, ondertekenaars van deze oproep, houden het niet bij praten alleen. De komende maanden zullen wij 23 concrete voorstellen uitwerken en voorleggen aan vele duizenden mensen: hoe willen wij dat onze volgende regering Artikel 23 invult voor de 21ste eeuw? Voor ons wordt dat de inzet van de verkiezingen in mei: de basisvoorwaarden garanderen voor een open, duurzame en rechtvaardige samenleving voor iedereen. Onze kinderen verplichten ons daartoe. Omdat er wel degelijk alternatieven zijn.

Ondertekend door:

Hart boven Hard & Tam Tam, 11.11.11, ABVV, ACOD Cultuur, ACV, Climate Express, Climaxi, CM, Decenniumdoelen, Ella vzw, Fairfin, FOS, Geneeskunde voor het Volk, Greenpeace, GroenPlus, Hand in Hand, Internationaal Comité, Joetz, KAJ, Kif Kif, KRAS Jeugdwerk, Kunstencentrum Vooruit, KWB, LBC-NVK, LEF vzw, Liga voor Mensenrechten, Masereelfonds, Minderhedenforum, Netwerk Bewust Verbruiken, Netwerk tegen Armoede, OKRA, ORBIT vzw, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Platform Antiracisme 21.03, Rikolto, Socialistische Mutualiteiten, S-Plus, S-Sport // Recreas vzw, Samenlevingsopbouw, Uit De Marge/CMGJ, Velt vzw, Vereniging Personen met een Handicap VFG, Vermeylenfonds, VIVA-SVV, Vlaams Huurdersplatform, Vl@s vzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Vrede vzw, Vrouwenraad, VVC (Vlaamse Vereniging Cultuurcentra), Welzijnszorg.


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.