Het vermaarde Zweedse vredesonderzoeksinstituut SIPRI schat dat de wereldwijde militaire uitgaven 1.676 miljard dollar bedroegen in 2015. In vergelijking met 2014 is dat een stijging met 1 procent.
De militaire uitgaven vertegenwoordigen 2,3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de wereld. Het gaat om de eerste stijging sinds 2011. De grootste stijging vindt plaats in Centraal- en Oost-Europa, in Azië, Oceanië en het Midden-Oosten.
Bovenaan de top 15 prijkt de VS met bijna 600 miljard dollar aan militaire uitgaven. Daarmee is de VS goed voor meer dan een derde (36%) van alle militaire uitgaven in de wereld. De Amerikaanse militaire uitgaven volgen nochtans al enkele jaren een dalende trend als gevolg van de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan en Irak en de impact van de Budget Control Act, die lineaire besparingen oplegt in alle overheidsdepartementen. Desondanks geven de Amerikaanse burgers nog steeds 3,3 procent van het BBP aan defensie. Na de VS volgt China met 215 miljard dollar, een stijging van 7,4 procent in vergelijking met 2015. China is een groeiland dat al enkele jaren aan een inhaalbeweging bezig is. Spanningen in de Zuid-Chinese Zee dragen ook bij aan de stijgende trend. Het land geeft inmiddels 1,9 procent van het BBP uit aan defensie, wat evenwel in vergelijking met een decennium geleden een lichte daling is (2%). De spanningen in de strategische en grondstoffenrijke Zuid-Chinese Zee zorgen niet alleen bij China voor extra investeringen in het militaire apparaat, maar ook bij Indonesië (+16%), de Filipijnen (+25%) en Vietnam (+7,6%). Japan heeft het defensiebudget eveneens laten stijgen tot 40,9 miljard dollar wat onder meer een gevolg is van gepercipieerde dreigingen vanuit Noord-Korea. Azië is een van de regio's die al een aantal jaren een sterke militarisering kent.
Saoedi-Arabië op plaats drie
Derde op de wereldranglijst is Saoedi-Arabië dat 87 miljard dollar besteedt aan defensie, een verdubbeling op tien jaar tijd. De autocratische monarchie geeft maar liefst 13,7% van zijn economische welvaart uit aan zijn legerapparaat. Saoedi-Arabië zit in een regionale machtsstrijd verwikkeld met grote rivaal Iran, heeft de leiding over een bloedige militaire interventie in Jemen en levert militaire steun aan extremistische milities in Syrië. Het land duwt Rusland naar de vierde plaats, dat 66 miljard in zijn militair apparaat stopt. Hoewel Moskou het defensiebudget opnieuw fors heeft laten stijgen met 7,5%, heeft de daling van de olieprijzen er voor gezorgd dat het aanzienlijk minder is dan oorspronkelijk gepland. Voor 2016 wordt zelfs een daling van het Russische defensiebudget verwacht. Het Russische defensiebudget vertegenwoordigt 4% van het wereldtotaal, maar dat is nog altijd acht keer lager dan wat de VS uitgeeft. Dat is ook minder dan de helft van de militaire uitgaven van de drie grootste NAVO-landen (Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland) die samen goed zijn voor 146 miljard dollar.
Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland plannen een verhoging van de defensiebudgetten.
De militaire uitgaven in de Europese NAVO-landen zijn gemiddeld nagenoeg status quo gebleven nadat ze sinds 2010 met de bankencrisis enkele opeenvolgende jaren in dalende lijn gingen. Volgens SIPRI ziet het er naar uit dat die in de toekomst opnieuw zullen stijgen. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland plannen een verhoging van de defensiebudgetten. De Belgische regering heeft eveneens een plan klaar voor een groei van het defensiebudget tot 7,2 miljard euro tegen 2030 tegenover 3,7 miljard nu (inclusief de pensioenen van militairen). Ze keurde een militair investeringsplan goed ter waarde van 9,2 miljard euro waarvan meer dan een derde naar de aanschaf van nieuwe gevechtsvliegtuigen moet gaan.
Sterke militarisering in Centraal-Europa
In Centraal-Europa is dat al voor het tweede opeenvolgende jaar het geval met een stijging van 13%. Op de crisis in Oekraïne reageerde Polen met een 22% stijging van de militaire uitgaven, tot 10,5 miljard dollar, waardoor het land voor het eerst de NAVO-norm van 2% van het BBP overstijgt (2,2%). Ook Roemenië wil zich een goede NAVO-leerling tonen en plant verdere stijgingen van het defensiebudget om in 2017 eveneens de NAVO-norm te bereiken. Ook Slovakije, Estland, Letland en Litouwen hebben hun militaire uitgaven gevoelig laten stijgen. De Europese NAVO-partners gaven samen 250 miljard dollar uit. Alle NAVO-landen samen zijn goed voor 861 miljard dollar of 51% van alle militaire uitgaven in de wereld.
Het door armoede geteisterde Afrika geeft 37 miljard dollar uit aan het militaire apparaat, bijna even veel als wat een land als Zuid-Korea op zijn eentje besteedt. Toch zijn de defensiebudgetten van de Afrikaanse landen met meer dan de helft gestegen op tien jaar tijd.
Elk jaar klaagt de internationale vredesbeweging de monstrueuze militaire uitgaven aan. De Mondiale Actiedag rond Militaire Uitgaven stelt dat de wereld elke dag gemiddeld 4,6 miljard uitgeeft aan defensie, terwijl er dagelijks 16.160 kinderen onder de vijf jaar sterven door een gebrek aan voedsel, medicijnen en zuiver water. Terwijl er militaire operaties worden opgezet in het kader van de 'verantwoordelijkheid om te beschermen' (R2P) wordt er veel te weinig ondernomen om een einde te maken aan deze 'collateral damage'.