COVID-19 veroorzaakt een ongeziene omgekeerde migratie van Nepalese arbeidersmigranten die vanuit heel de wereld terugkeren naar hun thuisland.
De onderliggende problemen gerelateerd aan de afhankelijkheid van tijdelijke migrantenarbeid en het geld dat op die manier overgemaakt wordt aan het thuisland, treden op de voorgrond. Ondertussen wordt de Nepalese regering geconfronteerd met enorme korte en langetermijn uitdagingen.
Impact
Nepalese arbeidsmigranten hebben een cruciale rol gespeeld bij het in stand houden van de nationale economie in tijden van politieke instabiliteit en conflict doordat het geld dat ze overmaken dan nog een essentiëlere bron van inkomsten wordt. Nepal is het vijfde land ter wereld wat de afhankelijkheid van geldovermakingen uit migrantenarbeid betreft (in verhouding tot het bruto binnenlands product). In 2018 waren geldovermakingen van arbeiders in het buitenland goed voor 28% van het bruto binnenlands product (BBP). De pandemie heeft een rechtstreekse en grote invloed op deze bron van inkomsten.
Een economie gebaseerd op geldovermakingen heeft zijn valkuilen omdat ze afhankelijk is van verschillende lokale en mondiale kwesties zoals xenofobie, de olieprijs, de mondiale economie, geopolitieke spanningen en nu dus ook de wereldwijde pandemie. COVID-19 zal ongetwijfeld een lange en zware mondiale economische crisis veroorzaken die rampzalige gevolgen zal hebben voor de laagbetaalde arbeidsmigranten en het welzijn van hun families in de thuislanden omdat hun bron van inkomsten opdroogt.
De Wereldbank voorspelt een mondiale daling van geldovermakingen uit migratiearbeid met 20%. Het vooropgestelde groeipercentage voor de Nepalese economie in 2020 werd omwille van COVID-19 bijgesteld van 8,5% tot 1,5% à 2,8%. Andere gevolgen voor het land zijn dalende inkomsten van buitenlandse deviezen, een stokkende toeristische sector, stijgende ongelijkheid en een instroom van werkloze arbeidsmigranten die terugkeren. De Nepalese Vereniging van Buitenlandse Tewerkstellingsagentschappen (particuliere aanwervingsbureaus) schat dat 20 tot 25% van de Nepalese werknemers in het buitenland naar huis trekt vanwege de pandemie.
Kwetsbaar
Voor Nepalese arbeidsmigranten is de sociale en menselijke kost van migratie altijd zeer hoog geweest. Dagelijks arriveren er in normale tijden in de luchthaven van de Nepalese hoofdstad Kathmandu 3 tot 4 lichamen van overleden migranten. De huidige wereldwijde pandemie vergroot de gezondheids- en veiligheidsrisico’s. Er zijn berichten van arbeiders die zonder werk vallen, niet betaald worden en overgeleverd zijn aan de genade van hun buitenlandse werkgevers. De overbevolkte en onhygiënische levensomstandigheden in slaapzalen voor buitenlandse arbeiders zijn ook in de schijnwerpers gekomen omdat ze vruchtbare grond blijken voor het coronavirus, zoals al ondervonden werd in Singapore en de Golfstaten.
Verschillende bestemmingslanden van gastarbeiders zijn in deze kritieke tijden begonnen met hen terug te sturen. Amnesty International rapporteerde dat de Qatarese autoriteiten tientallen Nepalese arbeidsmigranten vasthielden voor coronavirustesten alvorens ze te deporteren. Koeweit verleent amnestie aan arbeidsmigranten zonder papieren, scheldt boetes kwijt voor het langer blijven dan toegestaan door werkvisa’s en sponsort de tickets van de gastarbeiders naar huis. De Verenigde Arabische Emiraten waarschuwde onlangs voor de invoering van strikte restricties op de toekomstige rekrutering van arbeiders uit voornamelijk de Zuid-Aziatische landen indien deze nu weigeren om hun onderdanen terug te nemen. Ze overwegen ook om ondertekende memoranda van overeenstemming op te schorten.
Nepalees beleid
Terwijl de angst voor de pandemie toenam, kondigde de Nepalese regering op 24 maart een nationale lockdown af om de verspreiding van COVID-19 in te dijken. Ondanks een opnieuw stijgend aantal gevallen werden de lockdown-maatregelen op 21 juli opgeheven en de regering kondigde aan dat de binnenlandse en nationale vluchten opnieuw hervat zullen worden vanaf 17 augustus. Tegen 27 juli waren er 18.613 bevestigde gevallen van coronabesmetting en 45 officiële overlijdens.
De twee belangrijkste routes voor terugkerende Nepalese migranten zijn ofwel via de internationale luchthaven van Kathmandu ofwel via de open grenspunten tussen Nepal en India. Het beleid en de ondersteuning voor deze twee groepen is tot nu toe verschillend. Nepalese arbeidsmigranten die vertrokken uit India ondervonden grote moeilijkheden omdat het land een strenge lockdown invoerde op 25 maart, waarbij het openbaar vervoer op veel plaatsen stilgelegd werd. Veel migranten stapten honderden kilometers naar de grensdorpen, maar kregen geen toestemming om Nepal te betreden. De regering wees pas na twee maanden 20 grenspunten aan waar terugkerende migranten het land binnen mochten.
Het beleid van de regering bestaat erin de langs de grensposten toegekomen Nepalezen naar hun respectievelijke thuisdistricten te transporteren, waar ze verwacht worden in quarantaine te gaan in kampen die beheerd worden door de lokale autoriteiten. De gemeentelijke en provinciale regeringen zijn echter overweldigd en stellen dat ze niet over de middelen, noch over het personeel beschikken om quarantainefaciliteiten naar Wereldgezondheidsstandaarden te creëren.
Voor de migranten die per vliegtuig terugkeren zijn er 20 opvangcentra opgericht in Kathmandu. Na verwerking daar, zouden ze naar hun respectievelijke provincies getransporteerd worden voor verdere quarantaine en zelf-isolatie thuis. De repatriëring van Nepalezen die in het buitenland gestrand zijn, begon op 5 juni. Men verwacht dat er in de eerste fase zo’n 25.000 Nepalezen teruggebracht worden, met prioriteit voor kwetsbare groepen.
De aankondiging van de regering dat arbeidsmigranten die terugwillen hun eigen ticket en quarantainekosten moesten betalen werd fel bekritiseerd en aangevochten in de rechtbank. Het Hooggerechtshof heeft de regering een interim-bevel gegeven om gebruik te maken van het Welzijnsfonds voor Buitenlandse Tewerkstelling (een collectief verzekeringsprogramma) om de Nepalese arbeiders te helpen. Daarop finaliseerde de regering de richtlijnen voor het repatriëren van gestrande arbeiders, wiens retourtickets nu bekostigd zullen worden via dit fonds.
Besluit
Doordat de ziekte overgedragen wordt via de lucht, kan ze zich gemakkelijk verspreiden in drukke en gesloten ruimtes. De lange, moeilijke tochten met verschillende transportmiddelen maken de migranten kwetsbaarder. Doordat het land niet in staat is om geschikte quarantainevoorzieningen te organiseren voor de terugkerende migranten, betekent dit dat het virus zich zal verspreiden tot in de meest afgelegen hoeken van Nepal. Dit zal verschrikkelijke gevolgen hebben op het platteland, waar het gezondheidssysteem ontoereikend is. Terwijl Nepal en alle bestemmingslanden simultaan getroffen worden door deze pandemie en de effecten ervan, moet er meer gedaan worden om de re-integratie van migranten -zowel op korte als op lange termijn- te verzekeren.
Richa Shivakoti is onderzoeker Migratie en Integratie aan de Ryerson Universiteit (Toronto, Canada).
Dit vertaalde artikel verscheen eerder op Opendemocracy.