Het Pentagon bevindt zich middenin een gigantisch meerjarenplan van 1,5 tot zelfs 2 biljoen dollar om een nieuwe generatie nucleair bewapende raketten, bommenwerpers en onderzeeërs te bouwen (nucleaire triade). Een groot deel van dat geld gaat naar grote nucleaire wapencontractanten, zoals Bechtel, General Dynamics, Honeywell, Lockheed Martin en Northrop Grumman. En zij zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat dit geld blijft toestromen.
Het Sentinel intercontinentaal ballistisch raket-programma is het kroonjuweel van de nucleaire moderniseringsplannen en omvat 450 raketopslagsilo's verspreid over vijf VS-staten. In januari van dit jaar bleek uit een evaluatie onder de ‘Nunn-McCurdy'-wet (een Congressionele provisie bedoeld om kostenoverschrijdingen van wapenprogramma's van het Pentagon te beteugelen), dat het intercontinentaal ballistisch raket-programma zijn oorspronkelijk budget al met 81% heeft overschreden. Er wordt nu geschat dat de ontwikkeling en aanschaf in totaal bijna 141 miljard dollar zal kosten, een bedrag dat in de toekomst waarschijnlijk alleen nog maar zal stijgen.
Na de evaluatie was er de optie om het Sentinel-programma te schrappen omwille van de duizelingwekkende kostenstijgingen. In plaats daarvan bevestigde het Pentagon het programma, met de bewering dat het een essentieel onderdeel is van elke toekomstige nucleaire afschrikking en dat het voortgezet moet worden zelfs als er daarvoor in de financiering van andere defensieprogramma's gesneden moet worden. Onderminister van Defensie William LaPlante verdedigde deze beslissing als volgt: “We zijn ons volledig bewust van de kosten, maar we zijn ons ook bewust van de risico's van het niet moderniseren van onze nucleaire macht en het niet aanpakken van de zeer reële dreigingen waarmee we geconfronteerd worden”.
Kosten zijn inderdaad een belangrijke kwestie, maar het grootste risico voor de rest van ons spruit voort uit het blijven fabriceren en ontplooien van intercontinentale ballistische raketten (ICBM’s), niet in het opschorten of afschaffen van het Sentinel-programma. Zoals voormalig minister van Defensie William Perry opmerkte, behoren ICBM’s tot “de meest gevaarlijke wapens ter wereld”, omdat ze “een accidentele kernoorlog kunnen ontketenen”. Hij legde uit dat een president die gewaarschuwd wordt (al dan niet accuraat) van een vijandelijke kernaanval, slechts enkele minuten de tijd heeft om te beslissen of hij ICBM’s zal lanceren en zo mogelijk de planeet verwoesten.
Het bezitten van zulke wereldvernietigende systemen, vergroot alleen maar de kans op een onbedoeld nucleair conflict als gevolg van een vals alarm. En zoals Norman Solomon en wijlen Daniel Ellsberg ooit schreven: “Als het reduceren van de gevaren van een kernoorlog een doel is, zou de topprioriteit het elimineren van de landpoot van de [nucleaire] triade moeten zijn – niet het moderniseren ervan”.
Het gaat hier over grote gevolgen. Indien de mogelijkheid van een nucleaire winter en de potentiële vernietiging van de landbouw over een groot deel van de planeet in aanmerking worden genomen, zou een grootschalige nucleaire uitwisseling kunnen resulteren in de dood van meer dan 5 miljard mensen, aldus een analyse van de ‘International Physicians for the Prevention of Nuclear War’.
Kortom de noodzaak om nucleaire risico's te verminderen door dergelijke ICBM's te elimineren, kan niet urgenter zijn. De 'Doomsday Clock' van de ‘Bulletin of Atomic Scientists’ -een schatting van hoe dicht de wereld staat bij een mogelijk nucleair conflict- staat nu op 90 seconden voor middernacht, het dichtst sinds de symbolische klok gecreëerd werd in 1947. En in juni van dit jaar heeft de Russische president Vladimir Poetin een wederzijds defensieakkoord ondertekend met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, dat een potentiële eerste stap is in de richting van het verder uitbreiden van het nucleair arsenaal van Pyongyang met de hulp van Moskou. Van de negen landen in de wereld die in het bezit zijn van kernwapens zijn de VS en Noord-Korea niet de enigen die hun arsenalen aan het uitbreiden zijn.
Gezien de wereldwijde nucleaire escalatie, is het echt het juiste moment voor de Verenigde Staten om een fortuin aan belastinggeld te investeren in een nieuwe generatie verwoestende ‘use them or lose them’-wapens? Het VS-publiek heeft al lang nee gezegd. Een enquête uit 2020 van de Universiteit van Maryland, toonde aan dat 61% van de Amerikanen voorstander is van het uitfaseren van ICBM-systemen zoals Sentinel.
Het misplaatste plan van het Pentagon om dergelijke ICBM's nog tientallen jaren in het VS-arsenaal te behouden, wordt alleen maar versterkt door de politieke macht van Congresleden en de bedrijven die financieel profiteren van de huidige militaire opbouw.
De Rol van de ICBM-lobby
Een perfect voorbeeld van de macht van de kernwapenlobby in de VS is de 'ICBM Coalition' van de Senaat. Deze groep bestaat uit senatoren van vier staten –Montana, Noord-Dakota, Utah en Wyoming– waar ofwel grote ICBM-basissen gevestigd zijn of waar het Sentinel-project voor tewerkstelling zorgt. Het zal misschien niet verbazen dat de leden van deze coalitie in de afgelopen vier verkiezingscycli, meer dan 3 miljoen dollar aan donaties hebben ontvangen van bedrijven die betrokken waren bij de productie van Sentinel. En ze waren niet de enigen. ICBM-contractanten doneerden in 2024 financiële bijdragen aan 92 van de 100 senatoren en 413 van de 435 leden van het Huis van Afgevaardigden. Sommigen van hen ontvingen honderdduizenden dollars.
De nucleaire lobby besteedde speciale aandacht aan de leden van de Congressionele comités voor gewapende diensten, en dat werpt vruchten af. Mike Turner, een Republikeinse afgevaardigde voor Ohio, heeft zich bijvoorbeeld een niet aflatend voorstander getoond van het "moderniseren" van het nucleair arsenaal. Tijdens een toespraak in juni 2024 voor het ‘Center for Strategic and International Studies’ -een denktank die zelf meer dan een miljoen dollar aan financiering ontving van kernwapenproducenten- pleitte hij voor het systematisch upgraden van het nucleair arsenaal gedurende de komende decennia. Tegelijk bekritiseerde hij zijn collega's in het Congres die een minder agressief standpunt innemen over dit onderwerp.
Terwijl Turner zich vurig uitspreekt voor een dure nucleaire uitbreiding, verzuimt hij te vermelden dat hij tijdens de vier verkiezingen tussen 2018 en 2024, met 305.000 dollar aan donaties, de op drie na grootste ontvanger was van geld van de ICBM-lobby. Geen wonder dat hij aandringt op nieuwe kernwapens en fel gekant is tegen de verlenging van het New START-ontwapeningsverdrag.
Een ander voorbeeld van de invloed van nucleaire contractanten is de oudgediende Republikeinse afgevaardigde voor Texas, Kay Granger, die de de grootste totale bijdragen van de ICBM-lobby van alle leden van het Huis binnenhaalde. Met 675.000 dollar aan bijdragen van raketcontractanten in haar zak, zet Granger zich hard in voor de lobby. Ze verleende zelfs een laagje feminisme aan nucleaire ‘modernisering’, door een speech te geven over haar ervaring als vrouw in de politiek op de Vrouwenconferentie van wapenproducent Northrop Grumman. Het Pentagon en de wapenfabrikanten zullen door Granger allerminst verantwoordelijk gehouden worden voor verspilling, fraude en misbruik. Integendeel, haar X-account staat vol met berichten waarin ze de loftrompet steekt over Lockheed Martin en diens -veel te dure en ondermaats presterende- F-35 gevechtsvliegtuigen.
Andere ontvangers van fondsen van ICBM-contractanten, zoals Republikeins Congreslid voor Alabama, Mike Rogers, beklagen zich over de macht van de “extreemlinkse ontwapeningsgemeenschap”, en de overmatige invloed van de “anti-nucleaire fanatiekelingen” op de VS-politiek. Afwezig in de statements en speeches die zijn medewerkers voor hem opstellen, is elke verwijzing naar de 471.000 dollar die hij tot nog toe mocht ontvangen van de ICBM-producenten. Het is niet verbazend dat Rogers heeft beloofd te zullen streven naar een bepaling in de komende ‘National Defense Authorization Act’, om de plannen van het Pentagon om het Sentinel-programma voort te zetten, te ondersteunen.
Lobby-dollars en de draaideur
De stortvloed aan campagnebijdragen van ICBM-contractanten wordt versterkt door duizelingwekkende investeringen in lobbywerk. Eender welk jaar heeft de wapenindustrie in zijn geheel tussen de 800 en 1000 lobbyisten in dienst - meer dan één per Congreslid. De meeste lobbyisten die worden ingehuurd door ICBM-contractanten komen via de "draaideur" van een carrière in het Pentagon, het Congres of de uitvoerende macht. Dat betekent dat ze over de nodige tools beschikken om succes te boeken in Washington: inzicht in de cycli van de toekenning van overheidsfondsen, en nauwe relaties met politieke besluitvormers.
Tijdens de afgelopen vier verkiezingscycli spendeerden ICBM-contractanten meer dan 226 miljoen dollar aan 275 extreem goed betaalde lobbyisten. Bud Cramer bijvoorbeeld, die als voormalig Democratisch congreslid voor Alabama ooit zetelde in het subcomité Defensie van het ‘House Appropriations Committee’, ontving over een tijdspanne van zes jaar tijd 640.000 dollar aan honoraria van Northrop Grumman. Hij was ook mede-oprichter van de ‘Blue Dog Democrats’, een invloedrijke conservatieve factie binnen de Democratische partij. Cramers voormalige stafchef, Jefferies Murray, lobbyt trouwens ook voor Northrop Grumman.
Terwijl sommige lobbyisten voor één contractant werken, hebben andere gedeelde loyaliteiten. Tijdens zijn termijn als lobbyist ontving de Republikeinse voormalige voorzitter van het ‘Appropriations Committee’ van de Senaat, Trent Lott, bijvoorbeeld meer dan 600.000 dollar voor zijn inspanningen voor Raytheon, Textron Inc., en United Technologies (voor United Technologies en Raytheon fuseerden tot RX Technologies). Voormalig Democratisch congreslid voor Virginia, Jim Moran, kreeg eveneens 640.000 dollar van Northrop Grumman en General Dynamics.
De werkgelegenheidskaart
Het argument dat als laatste toevlucht wordt gebruikt voor het promoten van het Sentinel-project en soortgelijke dubieuze wapenprogramma's, is dat ze goedbetaalde banen creëren in belangrijke staten en districten. Northrop Grumman speelt de werkgelegenheidskaart met betrekking tot het Sentinel-programma zeer doeltreffend, door te beweren dat het alleen al in de ontwikkelingsfase 10.000 jobs zal creëren, waaronder ongeveer 2250 banen in de staat Utah, waar het hoofdkwartier van het hele programma is gevestigd.
Die 10.000 jobs zullen echter maar een minuscuul deel van de 167 miljoen arbeidskrachten in de VS helpen. Bovendien beweert Northrop Grumman dat faciliteiten verbonden aan het programma, opgezet zullen worden in 32 staten. Als er al 2250 van deze banen voor Utah zijn voorbestemd, blijven er nog 7750 banen over om te verspreiden over 31 VS-staten – een gemiddelde van ongeveer 250 jobs per staat en een cijfer dat in de statistiek neerkomt op een afrondingsfout vergeleken met de totale werkgelegenheid in de meeste plaatsen.
Northrop Grumman heeft bovendien nog geen concrete documentatie verstrekt over het aantal banen dat het Sentinel-programma naar verluidt zal opleveren. De pogingen van journaliste Taylor Barnes ('ReThink Media') om een kopie te verkrijgen van de overeenkomst tussen Northrop Grumman en de staat Utah, waarin staat hoeveel Sentinel-gerelateerde banen het bedrijf moet creëren om de volledige subsidie te krijgen die aangeboden wordt in ruil voor de vestiging van de hoofdfaciliteit in deze staat, werden afgeweerd.
Een functionaris uit Utah rechtvaardigde dit gebrek aan transparantie in een statement door te suggereren dat Northrop Grumman in “een competitieve defensie-industrie opereert” en dat het onthullen van details van het akkoord het bedrijf op een of andere manier zou kunnen schaden. Maar elke bescheiden financiële schade die Northrop Grumman zou kunnen lijden als die details openbaar zouden worden gemaakt, verbleekt in vergelijking met de immense risico's en kosten van het Sentinel-programma zelf.
Er zijn twee grote mankementen aan het werkgelegenheidsargument met betrekking tot de toekomstige productie van nucleaire wapens. Ten eerste zouden militaire uitgaven gebaseerd moeten zijn op veiligheidsoverwegingen, niet het resultaat van politiek geleid door de toekenning van geld door en aan belanghebbenden. Ten tweede, zoals Heidi Peltier van het ‘Costs of War Project’ doeltreffend heeft aangetoond, zou quasi elke andere besteding van de fondsen die nu naar Pentagon-programma’s gaan, tussen de 9% en 250% meer banen opleveren. Als het Congres het geld bestemd voor wapenproductie zou besteden aan de aanpak van klimaatverandering, of het bestrijden van toekomstige ziekte-epidemieën, armoede of dakloosheid -allemaal ernstige bedreigingen voor de openbare veiligheid- zou de VS-economie honderdduizenden banen winnen. In plaats daarvan kiezen om die ICBM's te financieren, is in feite een ‘job killer’, geen ‘job creator’.
Ongeoorloofde invloed in het nucleair tijdperk
Voorstanders van het elimineren van ICBM's uit het VS-arsenaal hebben sterke argumenten. (Werden ze maar beter gehoord!). John Tierney van het ‘Center for Arms Control and Nonproliferation’ verwoordt zijn bezwaar tegen ICBM's scherp: "Intercontinentale ballistische raketten zijn niet alleen overbodig, maar ze omvatten ook een hoog risico op onbedoeld gebruik... Ze maken ons geen beetje veiliger. Ze zijn alleen van waarde voor de defensiecontractanten die hun zakken vullen met grote kostenoverschrijdingen ten nadele van onze belastingbetalers. Dit moet stoppen."
Daniel Ellsberg maakte in februari 2018 een gelijkaardig punt in een interview met ‘Bulletin of the Atomic Scientists’: "Je zou deze arsenalen niet hebben -in de VS of elders- als het niet zo uiterst winstgevend zou zijn voor het militair-industrieel complex, voor de lucht- en ruimtevaartindustrie, voor de elektronica-industrie en voor de laboratoria die wapens ontwerpen, om deze wapens te blijven moderniseren, de nauwkeurigheid ervan te blijven verbeteren, de lanceringstijd te blijven optimaliseren, enzovoort. Het militair-industrieel complex waar Eisenhower het over had is zeer machtig en invloedrijk. Dat is al meer dan een halve eeuw zo.”
Gezien de manier waarop de uitgavenpolitiek van het Pentagon normaal gesproken werkt, zou het allesbehalve verrassend moeten zijn dat het kernwapenbeleid zo sterk beïnvloed wordt door individuen en organisaties die profiteren van een voortdurende wapenwedloop. Maar in het geval van dit soort wapens, staat er zoveel op het spel dat kritieke beslissingen niet door parochiale politiek bepaald zouden mogen worden. De invloed van speciale belangengroepen en private wapenproducenten op kwesties van leven en dood zou moeten worden beschouwd als een morele schande en misschien wel het ultieme veiligheidsrisico.
Is het niet hoog tijd dat de uitvoerende macht en het Congres de 'noodzaak' van ICBM's op hun nut beoordelen, in plaats van op de lobby van contractanten, de donaties van wapenbedrijven en het soort strategisch denken dat eind de jaren 1950 al achterhaald was? Om dat te laten gebeuren, moeten de VS-vertegenwoordigers dat luid en duidelijk van hun kiezers horen.
Dit vertaalde artikel verscheen eerder in Tomdispatch.
