Uit een onderzoek van drie journalisten van Yahoo News blijkt dat de CIA in 2017 plannen smeedde om Julian Assange te ontvoeren of zelfs te vermoorden. De hardnekkigheid waarmee Julian Assange wordt vervolgd is er duidelijk op gericht om klokkenluiders en onderzoeksjournalistiek in het algemeen af te schrikken om wanpraktijken van de eigen overheden bloot te leggen.

Julian Assange is de oprichter van de klokkenluiderssite Wikileaks die o.m. officiële correspondentie van de VS over de oorlog in Irak en Afghanistan publiek maakte, de zogenaamde ‘war logs’ die geen fraai beeld opleverden van het optreden van het VS-leger in die oorlogsgebieden.

CIA-complot

Volgens een van de 30 getuigenissen, allemaal VS-functionarissen, vonden de ontvoerings- en zelfs moordplannen tegen Assange plaats tot in de hoogste kringen van het Witte Huis en was ook toenmalig president Trump erbij betrokken. Assange bevond zich toen al vijf jaar in de Ecuadoraanse ambassade te Londen. Hij was daar naartoe gevlucht om te vermijden dat hij zou worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Tegen hem liep een internationaal aanhoudingsbevel nadat twee Zweedse vrouwen hem in 2010, het jaar waarop de ‘war logs’ werden gelekt, beschuldigden van verkrachting. Achteraf bleek een van de getuigenissen niet te kloppen en trok de onderzoeksrechter de aanklacht terug in. Een andere onderzoeksrechter vaardigde evenwel een nieuw een aanhoudingsbevel uit dat uiteindelijk in 2017 opnieuw werd ingetrokken. Assange ontkende de aantijgingen en stelde dat hij het slachtoffer was van een heksenjacht omwille van de Wikileaks-onthullingen die aanwijzingen bevatten over oorlogsmisdaden van de VS in Irak en Afghanistan. In elk geval is het opvallend dat het gerechtelijk apparaat teruggreep naar middelen die doorgaans voorbehouden zijn voor terroristen en zware misdadigers.

De directe aanleiding voor het CIA-complot tegen Assange waren nieuwe 'Vault 7'-onthullingen van Wikileaks over een uitgebreid hackingsysteem

Vault 7

De directe aanleiding voor het CIA-complot tegen Assange waren nieuwe onthullingen van Wikileaks over een uitgebreid hackingsysteem (‘Vault 7’) waarbij gebruik werd gemaakt van het soort van ‘cyberwar’technieken - met inbegrip van gebruik van virussen, malware en trojans – waar doorgaans landen als China en Rusland van worden beschuldigd. Volgens Assange begon het hele cyberprogramma te ontsporen en dreigde de CIA er de controle over te verliezen. De CIA zou zo o.m. toegang hebben geforceerd tot mobiele telefoontoestellen. Op het ogenblik van de onthullingen stond de CIA onder leiding van Mike Pompeo die later door president Trump aangesteld zou worden als minister van Buitenlandse Zaken. Washington reageerde op ‘Vault 7’ door WikiLeaks aan te wijzen als een "niet-statelijke vijandige inlichtingendienst". Mike Pompeo introduceerde het label om het arsenaal aan opties tegen de klokkenluiderssite uit te breiden.

Pompeo reageerde op de onthullingen met de verklaring dat zij die met Yahoo spraken vervolgd zouden moeten worden voor het blootgeven van CIA-activiteiten.

‘Informatiemakelaars’

De heksenjacht op klokkenluiders dateert al van voor het tijdperk van president Trump. Nadat Edward Snowden geheime documenten van de National Security Agency had gelekt (in 2013) waaruit bleek dat op grote schaal privételefoondata werden opgenomen, begonnen inlichtingendiensten en regeringsfunctionarissen WikiLeaks te bestempelen als een 'informatiemakelaar'. Ze wilden zo het onderscheid maken met de gewone media – om die niet voor het hoofd te stoten - die nochtans zelf gretig gebruik maken van de Wikileaks-onthullingen. Dat neemt niet weg dat er pogingen werden ondernomen om ook lastige journalisten als dergelijke ‘makelaars’ te bestempelen. Het ging om Glenn Greenwald, toen als journalist bij The Guardian, en Laura Poitras, een documentairemaakster die beiden in contact stonden met Edward Snowden. Greenwald bracht de informatie van Snowden over het NSA-spionageprogramma ('PRISMA') in de openbaarheid. Hij zou datzelfde jaar nog de onderzoeksjournalistieke website The Intercept mee helpen oprichten die een luis in de pels zou worden van Washington, door onder meer te berichten over het groot aantal burgerdoden bij drone-aanvallen in Afghanistan, Jemen en Somalië (de ‘Drone Papers’).

Het bestempelen van onthullingsjournalistiek als ‘Informatiemakelaars’ en later ‘niet-statelijke vijandige inlichtingendiensten’ maakt het mogelijk om deze als spionnen te behandelen.

Het bestempelen van onthullingsjournalistiek als ‘Informatiemakelaars’ en later ‘niet-statelijke vijandige inlichtingendiensten’ maakt het mogelijk om deze als spionnen te behandelen. Uiteindelijk gaat het om dezelfde argumenten en praktijken als die waarvan China (in Hong Kong), Rusland en andere autoritaire staten zich bedienen die daarvoor in het Westen veel kritiek krijgen.

Het CIA-complot is niet de eerste criminele daad tegen Assange. Eerder dit jaar onthulde Declassified UK het bestaan van Operation Pelican, een complot van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken om Assange uit de Ecuadoraanse ambassade te krijgen. Ondertussen heeft het Spaanse Hooggerechtshof een onderzoek geopend naar het Spaanse beveiligingsbedrijf UC Global, dat instond voor de beveiliging van de Ecuadoraanse ambassade in Londen. Het bedrijf zou hebben samengewerkt met de Amerikaanse inlichtingendienst bij het afluisteren van Assange, zijn advocaten en journalisten die hem bezochten via camera’s en afluisterapparatuur. De recente onthullingen bevestigen dat Assange een topdoelwit was van de CIA onder Pompeo.

Uitleveringsverzoek

Julian Assange zit al ruim twee jaar in de Britse Belmarsh-gevangenis nadat Ecuador zijn asielrecht introk en de Londense politie hem uit de ambassade sleurde. De VS dienden een uitleveringsverzoek in om hem te kunnen vervolgen voor 17 aanklachten wegens spionage en 1 aanklacht voor computermisbruik, samen goed voor een maximumstraf van 175 jaar. Begin dit jaar oordeelde een Britse rechter dat hij niet mocht uitgeleverd worden omdat de mentale gezondheid van Assange zo labiel is dat hij het strenge gevangenisregime in de VS niet zou overleven. Washington tekende beroep aan. Later deze maand zal het Brits Hooggerechtshof daarover oordelen. De nieuwe onthullingen over ontvoerings- en moordplannen zou er misschien kunnen voor zorgen dat Assange een uitlevering aan de VS wordt bespaard. In principe zou hij dan op vrije voeten moeten komen. De Australische regering heeft al laten weten dat hij vrij is om terug te keren naar Australië. De hardnekkigheid van de VS - in samenwerking met andere landen – doet vrezen dat het einde van de juridische en extralegale lijdensweg van Assange niet zomaar in zicht is. De meeste media berichten wel geregeld over de zaak Assange, maar houden zich opvallend gedeisd om de klopjacht op deze klokkenluider aan te klagen en te veroordelen. Nochtans zijn ze belanghebbenden en is de inzet niet min: het straffeloos blootleggen van wanpraktijken door overheden.