Van 21 tot en met 26 februari vindt in Kopenhagen een internationaal protestkamp plaats tegen het scheepvaart- en logistiek bedrijf Maersk, dat door wapens te transporteren naar Israël direct medeplichtig is aan diens oorlogsmisdaden en genocide in de Palestijnse gebieden. Enkele activisten delen hun ervaringen (red.).
Vrijdag 21 februari staan we al vroeg op het perron in Brussel. Langzaam stromen de activisten toe. Af en toe herkennen we een gezicht. Er zijn mensen van het Palestine Solidarity Network, van de universiteitsbezettingen in Gent en Brussel, van Code Rood en ook heel wat mensen die hun eerste stapjes zetten richting activisme. Sommigen schreven zich in als vriendengroep, anderen vertrekken op hun eentje naar Denemarken - er is geen betere manier om mensen te leren kennen dan 14 uur samen op een trein door te brengen.
De treinrit naar Kopenhagen verloopt over het algemeen rustig. Alhoewel, etnisch profileren
door de (grens)politie gebeurt niet langer in het geniep. Er wordt geen moeite meer gedaan
om te ontkennen dat mensen van kleur geviseerd worden. Zowel aan de Duitse als de
Deense grensovergang marcheren agenten met kogelvrije vesten intimiderend door de
wagon. Ze gunnen de meesten onder ons geen blik, ze stoppen enkel bij de mensen
van kleur om hun papieren te vragen.
’s Avonds komen we aan in Kopenhagen en verspreiden we ons over de stad om te gaan
slapen. Maar liefst honderd Belgen nemen deel aan het internationaal protestkamp en 800 activisten in totaal -te veel om allemaal op één plek onder te brengen, gelukkig zijn er talloze Denen die hun appartementen, woonkamers en cohousings hebben opengezet voor de buitenlandse activisten. Het aantal registraties voor het actiekamp was zo hoog de voorbije weken dat de Deense organisatie op een gegeven moment het aanmeldsysteem heeft moeten stopzetten - iedereen die te laat inschreef moest zelf een slaapplek zoeken.
Kamp
Zaterdagochtend, zoals elke ochtend in de komende dagen, starten we met een plenum
waar elke affiniteitsgroep (een groepje van deelnemers dat afspreekt om samen aan een
actie deel te nemen en extra zorg draagt voor elkaar) één iemand naar afvaardigt. We
bespreken de agenda en de werking van het kamp, dat door alle deelnemers
wordt gedragen - en dus moet er ook gekuist en gekookt worden.
In de eerste inhoudelijke sessie waar we aan deelnemen geven leden van de Palestine Youth Movement (PYM) uit London en Denemarken een inspirerende lezing over de Mask off Maersk-campagne. De Londense activiste vertelt hoe de campagne tot stand kwam en welk strategisch denkproces eraan voorafging. Naar Zuid-Afrikaans voorbeeld focust PYM specifiek op logistiek. Ze hopen een bottom-up wapenembargo te verkrijgen door onderzoek te doen naar de logistieke transporten die de genocide ondersteunen. Dit onderzoek gebruiken ze dan om via media, mobilisatie, diplomatie en vakbonden druk uit te oefenen.
Onderzoek van PYM bracht aan het licht dat het rederijbedrijf Maersk -een leider op
wereldniveau- Spanje wekelijks gebruikt als overslagplaats voor containers met militair
materieel ondanks de beloftes van de Spaanse regering om dat niet toe te laten. Als gevolg van het belobbyen van de Spaanse overheid werden twee schepen van Maersk gebannen uit Spaanse havens. Maersk verplaatste zijn overslagpunt daarop naar Marokko, maar dankzij de rapporten van PYM ontstonden ook daar protesten en werkweigeringen van Marokkaanse havenarbeiders om wapencontainers te verschepen.
Een volgende spreker belicht specifiek de Deense campagne tegen Maersk. Het transportbedrijf is zeer invloedrijk in de Deense economie door zijn hoge omzet, maar anderzijds betaalt het nauwelijks belastingen op zijn gigawinsten. De Deense campagne probeert het narratief
rond de rederij te veranderen. Maersk doet er immers alles aan om een opgepoetst imago te
verkrijgen, zo sponseren ze kunstgalerijen en gaven ze recent nog een operagebouw
cadeau aan de Deense staat (in ruil voor een serieuze belastingvrijstelling).
Naast het organiseren van het actiekamp in Kopenhagen en pogingen om de publieke
opinie over Maersk te veranderen, bouwt Mask off Maersk ook aan brede coalities op lange
termijn met onder andere vakbonden om via stakingen en werkweigeringen in de havens en
fabrieken, wapenleveringen te boycotten.
Protest
In de namiddag staan er tot vier activiteiten of inhoudelijke sessies tegelijkertijd op het programma, dus splitsen we ons op. Joeri gaat naar het protest 'Alle på gaden', een wekelijks terugkerende mars voor Palestina in de stad. Hier zien we een iets gemengder publiek dan in het kamp - zowel qua leeftijd als qua achtergrond.
In het kamp vertellen een Duitse en Zweedse activiste over de campagnes die ze voeren
om het Israëlisch wapenbedrijf Elbit Systems te boycotten. Het bedrijf voert een openlijke PR-campagne die er prat op gaat drones te ontwikkelen die "getest worden op het strijdtoneel en verbeterd worden na gebruik op het slagveld". Gaza diende op die manier als ultieme
testgrond om de capaciteit van explosie-dragende drones te vergroten.
Elbit is ook een ontwikkelaar van AI-software die drones in staat stelt om verdachte personen
onafhankelijk te volgen en om informatie te verzamelen. “Er zijn zoveel 'verdachte' personen in Gaza”, vertelt de spreekster, “die moeten op een manier gecreëerd worden”. De drone kan
dan, na een korte interventie van een mens, schoten lossen op ‘de verdachte'.
Elbit Systems ziet de groeiende investering van de EU-landen in hun legers als een
opportuniteit. Via het opkopen van kleinere Europese bedrijven probeert Elbit meer voet
aan wal te krijgen in Europa. Elbit en zijn vele dochterbedrijven sloten al contracten af met
bijna alle Europese landen voor het produceren van wapensystemen. Net zoals in het geval van Maersk voeren activisten in verschillende landen actie om de medeplichtigheid van Elbit aan de genocide in Gaza aan te kaarten.
Nadat we al deze informatie hebben meegekregen, volgt nog een actietraining voor de grote actie tegen Maersk op maandag (waarover meer in het volgende deel van ons actieverslag). De eerste volle dag in het protestkamp eindigt 's avonds met een open mic voor poëzie en muziek.