Sinds jaren zijn de NAVO en haar lidstaten Oekraïne aan het bewapenen. Die evolutie zit nu in een stroomversnelling en Duitsland komt onder toenemende druk om hierin mee te stappen. Robert Habeck (Grünen), de nieuwe Duitse minister van Economische Zaken, pleit hier al langer voor.
Er is steeds meer druk op de Duitse regering om wapenleveringen aan Oekraïne toe te staan. Aanleiding is het feit dat Berlijn een veto uitsprak over de levering van sluipschuttersgeweren van Amerikaanse makelij aan Oekraïne via het NAVO 'Support and Procurement Agency' (NSPA).
De Oekraïense strijdkrachten worden reeds gemoderniseerd door de NAVO en haar lidstaten. Tot dusver hebben de VS militaire hulp ter waarde van meer dan 2,5 miljard dollar verstrekt, waaronder de levering van honderden Javelin-antitankraketten. Polen en Tsjechië hebben tientallen tweedehands pantserwagens geleverd, Turkije levert Kiev zijn beruchte Bayraktar TB2-drones. Groot-Brittannië is op zijn beurt begonnen met het opwaarderen van Oekraïnes zeestrijdkrachten en wil Oekraïne helpen nieuwe oorlogsschepen aan te schaffen en nieuwe marinebases te bouwen. Via het NSPA zal de NAVO Kiev voorzien van een anti-drone systeem - met de uitdrukkelijke steun van Berlijn. Kiev eist meer en beschuldigt Berlijn ervan verdere wapenleveringen te "blokkeren".
Nachtkijkers, antitankraketten
Sinds Oekraïne sterke banden aanknoopte met het Westen in de nasleep van de putsch van 2014, zijn er -naast andere militaire steun- herhaaldelijk wapenleveringen geweest van diverse NAVO-landen. De VS heeft een prominente rol gespeeld. Sinds 2014 heeft Washington Kiev voor meer dan 2,5 miljard dollar aan militaire steun verleend. Aanvankelijk was dat, volgens informatie van de 'Congressional Research Service in Washington', vooral in de vorm van 'niet-dodelijke’ uitrusting, waaronder helmen, nachtkijkers, verdedigingsradars en uniformen. In juli 2016 werden 24 AeroVironment RQ-11B Raven surveillancedrones aan de lijst toegevoegd. In 2017 begon de Verenigde Staten ook met het leveren van uitrusting tegen drones en voor elektronische oorlogsvoering, in 2018 volgden Javelin anti-tankraketten -in eerste instantie 360 stuks- en in september 2021 was er een nieuwe toezegging voor 60 miljoen dollar aan Javelin-raketten en andere apparatuur. Sinds 2015 verstrekt het Amerikaans leger, samen met andere geallieerde landen waaronder Groot-Brittannië, geavanceerde training aan Oekraïense troepen. Onlangs nog voegde Washington aan zijn gebruikelijke militaire begrotingsrekening een extra bedrag van 300 miljoen dollar toe voor wapentuig bestemd voor Oekraïne.
Pantserwagens, gevechtsdrones
Ook Europese landen nemen deel aan de Oekraïense wapenopbouw. Zoals werd gemeld door het 'Bonn International Center for Conversion' (bicc) leverde de Tsjechische Republiek 56 tweedehands zelfvoortstuwende kanonnen en 50 tweedehands BMP-1 gepantserde infanterietransportvoertuigen. Het werd zo Kievs belangrijkste leverancier van zware wapensystemen in de jaren 2016-2020. Tussen 2018 en 2020 ontving Oekraïne 37 BMP-1 en 54 MT-LB gepantserde infanterietransportvoertuigen van buurland Polen, samen met 100 Warmate geleide raketten. Kiev bestelde ook twaalf tweedehands EC72 Super Cougar transporthelikopters bij Frankrijk, minstens drie zijn er al geleverd. Sinds enige tijd levert Turkije met name Bayraktar TB2 drones, een wapen dat onlangs een beslissende rol heeft gespeeld in de oorlogen in Libië en Azerbeidzjan. Officieel heeft Oekraïne sinds 2019 twaalf Bayraktar TB2-drones ontvangen. Waarnemers denken echter dat het werkelijke aantal geleverde drones aanzienlijk hoger ligt.
Een bewapeningsprogramma voor de vloot
Intussen zorgt het Verenigd Koninkrijk vooral voor de bewapening van de Oekraïense marine. Oekraïne had al tweedehands patrouilleboten van de VS ontvangen: twee in 2018, nog eens twee in november 2021. Er zijn twintig nieuwe patrouilleboten besteld op de OCEA-werf in Frankrijk - vijf ervan zullen worden geassembleerd in de Oekraïense stad Mykolaiv. In juni heeft Londen een meer omvattende overeenkomst met Kiev gesloten die samenwerking bij de aankoop van nieuwe oorlogsschepen voor de Oekraïense marine overstijgt. Het VK zal Kiev voortaan ook steunen bij de opleiding van Oekraïens marinepersoneel en bij de bouw van nieuwe marinebases. Concreet gaat het om plannen voor de bouw van een marinebasis in Berdiansk, waaraan ook andere Europese landen en de Verenigde Staten zullen deelnemen; de gezamenlijke produktie van snelle raketoorlogsschepen; en de levering van een modern fregat. Deze maatregelen zijn bedoeld om de Oekraïense regering te helpen bij het verwezenlijken van haar plannen om tegen 2035 een nieuwe marinevloot te bouwen.
NAVO-integratie
Daarnaast levert de NAVO, met name het NAVO 'Support and Procurement Agency' (NSPA) -dat zich tot nu toe vooral bezighield met gewonde Oekraïense soldaten en Kiev ondersteunde met medische apparatuur- nu ook wapentuig. Het NSPA voorziet het Oekraïense leger momenteel van een in Litouwen geproduceerd antidrone-systeem dat gebruik maakt van ‘jamming’ om de besturing van drones te verstoren. De leveringstoezegging komt op een moment dat Kiev steeds meer in de NAVO wordt geïntegreerd, zelfs zonder formeel lidmaatschap. Zo heeft de NAVO haar samenwerking met Oekraïne geïntensiveerd op het gebied van militaire logistiek en communicatie, alsook op het gebied van cyberoorlogsvoering. Oekraïense ministers mogen ook NAVO-bijeenkomsten bijwonen. Zo woonde de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Kuleba, begin deze maand delen van meest recente bijeenkomst van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken bij. De levering van scherpschuttersgeweren van Amerikaanse makelij was ook gepland via het NSPA. Deze moest volgens berichten echter worden uitgesteld vanwege het veto van Duitsland en dat van een tweede NAVO-land.
'Defensieve wapens'
Dat Duitse veto heeft nu een massale campagne ontketend, aangestuurd door de regering in Kiev en door sterk trans-Atlantisch georiënteerde krachten in Duitsland. Zij eisen dat Duitsland wapens levert aan Oekraïne. Reeds eind mei had de toenmalige voorzitter van de Duitse Groene Partij, Robert Habeck -thans Duits minister van Economische Zaken- verklaard dat hij graag ‘defensieve wapens’ aan de Oekraïense strijdkrachten geleverd zou zien. Kiev verhoogt nu de inzet. In het weekend van 11 december klaagde de Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Reznikov, dat Berlijn “onze toegang tot defensieve wapens blokkeert”, wat “oneerlijk” is. De Oekraïense president, Volodymyr Zelensky, verklaarde op zijn beurt dat Berlijn zijn land heeft “belet om leveringen van wapensystemen voor defensie” te ontvangen, wat “onaanvaardbaar” is. De burgemeester van Kiev, Vitali Klitschko, staat er ook op om “militaire steun” te ontvangen. In Duitsland zijn trans-Atlantisch georiënteerde commentatoren de Duitse regering beginnen beschuldigen van “weigering om bijstand te verlenen” omdat ze “weigert Oekraïne defensieve wapens te leveren”. De druk om Kiev te blijven bewapenen neemt alsmaar toe…
Dit artikel werd vertaald door Herman Michiel.
German-Foreign-Policy.com wordt gerealiseerd door een groep onafhankelijke journalisten en sociale wetenschappers die “permanent de hernieuwde pogingen van Duitsland opvolgen om terug een hoge machtsstatus te verwerven op economisch, militair en politiek vlak.” De meeste artikels zijn zowel in het Duits als in het Engels beschikbaar.