Een kwestie die in termen van nieuwsberichtgeving onder de radar is gebleven is de recente beslissing van de Biden-regering om de verkoop van offensieve wapens aan Saoedi-Arabië te hervatten. In de komende maanden zal de VS om te beginnen een lading bommen ter waarde van 750 miljoen dollar leveren.
De verkoop van aanvalswapens werd in 2021 door de regering Biden stopgezet omdat de Saoedi's ze in Jemen inzetten in hun oorlog tegen de Houthi's, waarbij duizenden burgers werden gedood. Het hervatten van de verkoop van dergelijke wapens maakt deel uit van de VS-inspanningen om de Saoedi’s ertoe aan te sporen de betrekkingen met Israël te normaliseren. In 2020 ondertekenden Bahrain, Marokko, Soedan en de Verenigde Arabische Emiraten United (VAE) gelijkaardige normaliseringsovereenkomsten, collectief gekend als de Abraham-akkoorden. Deze deals werden voornamelijk bewerkstelligd door de Trump regering.
Sommige landen die zich aansloten, zoals de VAE, beschouwen de deal niet alleen als een manier om de handel te versterken, maar ook als een militair bondgenootschap tegen hun historische rivaal Iran. Voor de Saoedi’s is een normalisering echter van tafel geveegd door de Israëlische oorlog tegen Gaza en de sympathie van het publiek voor de Palestijnen. Uit een enquête van december 2023 van het pro-Israëlische ‘Washington Institute for Near East Policy’, blijkt dat een bijna unanieme 96% van de Saoedi’s vindt dat de Arabische landen elk contact met Israël zouden moeten verbreken uit protest tegen de Israëlische aanvallen in Gaza.
De Saoedi’s vinden dat Israël eerst de oorlog in Gaza moet beëindigen en, nog ongrijpbaarder, een geloofwaardig stappenplan naar een Palestijnse staat moet creëren. Saoedi-Arabië heeft de Verenigde Staten dan ook laten weten dat het geen diplomatieke relaties zal aanknopen met Israël tenzij het een onafhankelijke Palestijnse staat aanvaardt met de internationaal erkende grenzen van vóór 1967 en met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Zo'n Palestijnse staat is precies waar de Israëlische premier Netanyahu en de Knesset vierkant tegen zijn.
Maar VS-functionarissen willen blijven aandringen op een normalisering en daarom heeft de Biden-regering een reeks drijfveren aangeboden, waaronder onderhandelingen over een defensiepact met de VS en een overeenkomst voor civiel nucleaire samenwerking.
De VS wil ook de banden aanhalen met Saoedi-Arabië om een wig te drijven in het vredesproces tussen Saoedi-Arabië en Iran dat vorig jaar door China werd bemiddeld, en om de opmars die China maakt in de regio te counteren. Meer onmiddellijk wil de VS de medewerking van Saoedi-Arabië bij het afweren van eventuele Iraanse vergeldingsaanvallen op Israël.
Midden april, toen Iran terugsloeg na de Israëlische luchtaanval van 1 april waarbij een topcommandant van de Revolutionaire Garde gedood werd in Syrië, werkten de Saoedi's, net als Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten, samen met de VS en Israël bij het afweren van zo'n 300 raketten en drones die Iran op Israël afvuurde. De Israëli's bereiden zich nu voor op een Iraanse reactie op de moord op de politieke leider van Hamas, Ismael Haniya, in Teheran.
Maar de herneming van de VS-wapenverkopen zijn in strijd met eerdere beloften van de regering Biden over een nieuwe benadering van Saoedi-Arabië die zich zou focussen op mensenrechten. In 2020 zwoer Biden om kroonprins Mohammed bin Salman, de feitelijke heerser van het koninkrijk, voortaan te zullen behandelen als een “pariah”, voornamelijk omwille van de moord in 2018 op journalist Jamal Khashoggi. Ondanks recente cosmetische ingrepen, zoals muziekconcerten, en enkele reële hervormingen zoals het toekennen aan vrouwen van het recht om een auto te besturen en de afschaffing van de religieuze politie, blijft Saoedi-Arabië een van de meest repressieve landen in de wereld.
Terwijl VS-functionarissen regelmatig kritiek leveren op de verkiezingen in buurland Iran, zijn er in Saoedi-Arabië zelfs geen verkiezingen. Het blijft een van de laatst overgebleven absolute monarchieën ter wereld.
Je hoeft de vernietigende rapporten van organisaties als Amnesty International en Human Right Watch niet in te kijken om de omvang van de Saoedische repressie te zien. Het Mensenrechtenrapport voor 2023 van het VS-ministerie van Buitenlandse Zaken volstaat. Daarin is er sprake van buitengerechtelijke executies; gedwongen verdwijningen; marteling; levensbedreigende omstandigheden in gevangenissen; willekeurige arrestatie en detentie; gebrek aan een onafhankelijke rechterlijke macht; bestraffing van meerdere familieleden voor de vermeende overtredingen van één familielid; geweld tegen journalisten en perscensuur; ernstige beperkingen van de vrijheid op het internet, de godsdienstvrijheid en de bewegingsvrijheid, waaronder het recht om het land te verlaten; het verbod op onafhankelijke vakbonden; geweld tegen homoseksuelen en transgender personen; en het uitgebreid gebruik van de doodstraf. Onthoud: deze scherpe kritiek komt van de VS-regering, een belangrijke bondgenoot van de Saoedi’s.
Meer wapens sturen naar Saoedi-Arabië zal dit repressieve regime alleen maar versterken en regionale conflicten doen toenemen. Maar het zal natuurlijk ook de winsten van VS-wapenbedrijven als Lockheed Martin en Northrop Grumman doen aanzwellen. Dus geeft de VS-regering toestemming voor de verkoop van aanvalswapens aan Saoedi-Arabië, terwijl ze zichzelf blijft ophemelen als de verdediger van de "vrije wereld". Stel je voor.