Volgens een zopas verschenen rapport van de NGO Global Witness werden er vorig jaar op zijn minst 196 ‘land- en milieuverdedigers’ vermoord omdat ze hun gemeenschappen en hun ecosystemen probeerden te beschermen tegen voornamelijk roofbouwindustrieën.

De nieuwe cijfers brengen het totaal aantal gedocumenteerde en geverifieerde moorden op milieuverdedigers tussen 2012 en 2023 op 2.106. Meer dan 1.500 van hen zijn vermoord sinds het Akkoord van Parijs over de bestrijdig van de klimaatverandering overeengekomen werd op 12 december 2015. Elk dodelijk slachtoffer maakt de wereld 
kwetsbaarder voor de klimaat-, biodiversiteits- en vervuilingscrisissen.

Latijns-Amerika bleek vorig jaar opnieuw het dodelijkste continent. Colombia, Brazilië, Mexico en Honduras zijn samen goed voor meer dan 70% van alle gedocumenteerde en geverifieerde moorden op milieuverdedigers in de wereld.

Met 79 moorden in 2023, prijkt Colombia op de eerste plaats. Dat is meteen ook een behoorlijke stijging in vergelijking met de jaren ervoor – 60 moorden in 2022 en 33 in 2021. Met 461 moorden tussen 2012 en 2023 telt Colombia ook historisch het hoogst aantal gerapporteerde moorden op milieuverdedigers ter wereld. In Brazilië werden vorig jaar 25 dergelijke moorden geregistreerd en in Mexico en Honduras, elk 18 moorden. Ook in Nicaragua met vorig jaar in totaal 10 moorden, en in Guatemala en Panama, waar elk 4 moorden werden gesignaleerd, is het gevaarlijk vertoeven voor milieuverdedigers.

Als er rekening wordt gehouden met het totaal aantal inwoners in de betrokken landen (aantal moorden per hoofd van de bevolking), dan steekt Honduras Colombia voorbij als dodelijkste plek ter wereld voor milieuverdedigers.

Van de mensen die in 2023 werden vermoord, was 43% afkomstig uit inheemse gemeenschappen. Bijna 90% van de slachtoffers waren mannen.

Hoewel het moeilijk blijft om een direct verband te leggen tussen de moord op een verdediger en specifieke bedrijfsbelangen, identificeerde Global Witness mijnbouw als veruit de grootste drijvende kracht achter het dodelijk geweld. In 2023 werden 25 verdedigers gedood specifiek nadat ze zich hadden verzet tegen mijnbouwactiviteiten. Andere betrokken industrieën zijn de visserij (5 doden), de houtkap (5 doden), de agro-industrie (4 doden), wegen en infrastructuurwerken (4 doden) en waterkrachtcentrales (2 doden).

In totaal vonden vorig jaar 23 van de 25 aan de mijnbouw verbonden moorden plaats in Latijns-Amerika, maar meer dan 40% van alle aan de mijnindustrie gerelateerde moorden tussen 2012 en 2023 vond plaats in Azië - de thuisbasis van aanzienlijke natuurlijke reserves ‘schone’ mineralen nodig voor de energietransitie.

Naast het aantal moorden op milieuverdedigers belicht het Global Witness-rapport ook de bredere en toenemende trend van lastercampagnes, bedreigingen, ontvoeringen en niet-dodelijke fysieke aanvallen tegen milieuverdedigers, vanwege overheden, het bedrijfsleven en andere niet-statelijke actoren. 

In de marge hiervan besteedt het rapport ook aandacht aan het hardhandig optreden tegen milieuactivisten in het Verenigd Koninkrijk, Europa en de VS, waar bepaalde wetten steeds vaker worden gebruikt als een instrument om dit activisme te onderdrukken, en waar activisten steeds vaker zware straffen worden opgelegd. Dit maakt deel uit van een verontrustende toenemende en wereldwijde trend van criminalisering van klimaatactivisme.